Ynni Adnewyddadwy

Mae rhewlifoedd yn toddi, lefelau'r môr yn codi, a choedwigoedd hynafol yn marw, gyda bywyd gwyllt yn sgrialu i gadw i fyny. Mae ymchwil ddiweddar yn dangos bod bodau dynol wedi achosi y rhan fwyaf o gynhesu byd eang yn ystod y ganrif ddiwethaf. Mae’r nwyon tŷ gwydr a grëwyd ar lefelau uwch yn awr nag ar unrhyw adeg yn ystod yr 800,000 mlynedd diwethaf.

Mae ein hinsawdd yn newid a chynhesu byd-eang yn broblem gynyddol i wledydd a llywodraethau’r byd. Rhan o’r broblem yw ein dibyniaeth ar danwyddau ffosil ac mae’n amserol i wledydd y byd edrych tuag at ffyrdd adnewyddadwy o gynhyrchu'r ynni sydd ei angen arnom i fyw ein bywydau yn y byd modern.

Nid yw adnodd adnewyddadwy yn lleihau pan fo dyn yn ei ddefnyddio a dyna paham mae gwynt, dŵr, yr haul a phlanhigion yn ddeunyddiau delfrydol i gynhyrchu ynni adnewyddadwy.

Yma yng Nghymru, rhai o’r prif ffynonellau ynni adnewyddadwy yw ynni hydro, ynni solar ac ynni gwynt. Yn ogystal mae yna gynlluniau ar y gweill i fanteisio ar gryfder llanw moroedd Cymru i gynhyrchu trydan.

Manteision Ynni Adnewyddadwy

Nid yw’n dod i ben ac mae’n adnewyddol
Mae’n lleihau niwed i’r amgylchedd
Gallwn ei gynhyrchu’n lleol

Anfanteision Ynni Adnewyddadwy

Angen llawer o fuddsoddiad i’w sefydlu
Angen gwella’r dechnoleg i’w wneud yn gost-effeithiol
Nid yw bob amser yn effeithiol gan fod y tywydd yn newidiol yng Nghymru o ran gwynt a phelydrau’r haul.

Yn 2020 bu cynnydd o 2.2% yng nghyfraniad Cymru i’r broses o gynhyrchu egni adnewyddadwy yn y Deyrnas Unedig gan gynnwys melinau gwynt Llyn Brennig, fferm solar Lamby Way yng Nghaerdydd a chynllun biomas Parc Adfer EfW, Glannau Dyfrdwy.

Tybed beth fydd y cynnydd dros y blynyddoedd nesaf a pha ardaloedd eraill fydd yn cyfrannu at greu ynni adnewyddadwy yng Nghymru?

Geirfa

Ynni hydro

Llif dŵr yn cael ei ddefnyddio i droi tyrbin i gynhyrchu trydan.

Ynni solar

Paneli solar yn dal pelydrau gwres a golau’r haul i gynhyrchu trydan.

Ynni gwynt

Gwynt yn cael ei ddefnyddio i droi troi tyrbinau. Maent yn cael eu gosod ar y tir ac yn y môr.

Ynni'r llanw

Cryfder llanw’r môr yn cael ei ddefnyddio i droi tyrbinau ar wely’r môr i gynhyrchu trydan.

Testun & llun

Cau

E-bost

Cau

shughes@ffermdy.co.uk

23/11/2021

Pryder am ffermydd gwynt

Annwyl Mr Jones,

Ysgrifennaf atoch am fy mod yn poeni’n arw am y niferoedd o ffermydd gwynt sydd yn cael eu codi ar hyd a lled Cymru. Er fy mod yn llwyr gefnogi’r farn bod rhaid i ni fod yn llai dibynnol ar danwyddau ffosil oherwydd yr effaith ar gynhesu byd-eang, credaf fod yn rhaid ystyried effaith ffermydd gwynt mawr ar harddwch gwlad fel Cymru ac ar fywydau pobl yr ardaloedd sydd yn cael eu clustnodi ar gyfer y ffermydd yma.

Mae llawer o ffermydd gwynt yn cael eu codi mewn llefydd anial iawn, mi fydd angen cau lonydd er mwyn i’r lorïau anferthol gludo’r tyrbinau yn ystod y cyfnod adeiladu. Mae hyn yn fy mhoeni gan y byddai arallgyfeirio traffig yn golygu teithiau o filltiroedd i bobl leol fynd i’r gwaith ac i’r gwasanaethau brys gyrraedd rhai mewn trafferthion.

Rwy’n ofni hefyd y bydd gan y tyrbinau mawr sŵn dychrynllyd a bydd hyn yn amharu ar iechyd trigolion yr ardal gyfagos. Mae’r melinau yn cael effaith ar fywyd gwyllt yn eu cynefinoedd naturiol yn barod gan fod ystlumod ac adar yn cael eu lladd gan y llafnau mawr yma sy’n troi yn yr awyr.

Edrychaf ymlaen i glywed eich barn chi ar hyn yn fuan.

Cofion,

Sian Hughes

Linc

Erthygl newyddion

Cau

Newyddion Gwyrdd

Trydan o lanw’r môr ar Ynys Môn

24 Tachwedd 2021

Mae Cynllun Morlais Ynni Môr Môn yn brosiect sy’n bwriadu defnyddio llanw cryf y môr ger Ynys Cybi i gynhyrchu trydan glân ar gyfer y dyfodol. Mae’r fenter â photensial i gynhyrchu hyd at 240 Megawatt o drydan a fydd yn y man yn cael ei drosglwyddo drwy geblau tanddaearol o’r orsaf ar lan yr ynys i rwydwaith y grid cenedlaethol.

Er bod ynni adnewyddadwy yn un ateb i daclo problem newid hinsawdd, mae rhai mudiadau cadwriaethol yn poeni y gall hyn hefyd gael effaith negyddol ar fywyd gwyllt a bioamrywiaeth. Yn ôl gwefan morlaisenergy.com os byddant yn cael caniatâd, bydd y datblygwyr technegol yn gosod dyfeisiadau yn y môr fesul tipyn er mwyn sicrhau nad yw hyn yn digwydd. Cred rhai y byddai’r tyrbinau yn niweidio bywyd môr gan mai o dan y dŵr y bydd y rhain yn cael eu gosod.

Mae’r safle ar arfordir Ynys Cybi yn bwysig hefyd i adar môr Cymru ac mae cymdeithas gwarchod adar RSPB yn ofni y gallai adar y môr gael eu niweidio gan y trybini wrth iddynt blymio i’r dŵr i gael eu bwyd.

Mae pobl leol hefyd yn poeni bydd y fenter yn anharddu’r ardal.

Fideo

Cau

Heddiw rwyf wedi dod i Llanilltud Fawr, sef un o’r pwyntiau mwyaf deheuol i ni yma yng Nghymru, i weld sut mae defnydd gorau o’r lleoliad er mwyn cynhyrchu egni gwyrdd a gwerthu’r egni yn ôl i’r grid cenedlaethol.

Mae Rhodri Davies yn wreiddiol o Lambed, Sir Ceredigion yn ffermwr sydd wedi symud ardal a throi at ynni gwyrdd wrth arall gyfeirio.

Nôl yn ’94 prynasom ni’r ffarm yma dros 300 cyfer, symudes i o Lambed gyda’r wraig a mab ifanc a ffermio rydym wedi bod yn ei wneud byth ar ôl hynny, ffermio’r tir yma a rhentu sawl fferm arall ac wedyn fel mae pethau wedi newid fe ddewision ni edrych ar y solar a hefyd biomas. Yn 2015 cawsom ganiatâd cynllunio i adeiladu fferm solar 5 Megawatt.

Mae fferm solar maint 5 Megawatt yn ddigon i bweru 2000 o dai am flwyddyn. Yn wahanol i ddulliau eraill megis pŵer hydro neu gyfnewid gwres ble mae’r ffynhonnell yn gyson, mae allbwn egni solar yn amrywio’n ddyddiol, yn wythnosol ac yn fisol e.e.. heddi fe fydd dim yn cynhyrchu gymaint o egni a beth mae’n ei wneud ar ddiwrnod braf.

Mae tywydd yn effeithio arno yn fawr iawn. Diwrnod clir yw’r diwrnod gorau lle dydyn nhw ddim yn mynd yn rhy dwym a diwrnod gwlyb fel heddi ddim cystal. Mae amser o’r flwyddyn hefyd o ran nifer oriau dydd. Mis Mai, Mehefin a Gorffennaf yw’r misoedd gorau o’r flwyddyn. Byddwn i lawr 50% os nad fwy yn ystod misoedd eraill o’r flwyddyn.

Mae potensial o greu egni drwy ddulliau solar yn newid tipyn yn dibynnu ar y lleoliad; y mwyaf i’r de'r mwyaf yw’r potensial.

Mae lleoliad y safle yma yn un eithaf arbennig achos rydym mor agos i’r môr. Mae’r môr yn creu fwy o belydrau ac rydych yn ei gweld y golau’n adlewyrchu o’r môr.

Ond nid yn unig fferm solar ar raddfa enfawr sydd yma, mae egni solar hefyd yn cael ei ddefnyddio i ddarparu trydan i’w gartref ac i fythynnod sydd ar y fferm.

Yn ogystal â’r uned 5 Megawatt yn y cae a welon ni ynghynt mae gennym ni un ar do sied sef 50KW sy’n cynhyrchu trydan i ni’n hunain a beth dydyn ddim yn ei ddefnyddio ein hunain rydym yn ei allforio yn ôl i’r grid cenedlaethol. Rydym yn defnyddio’r rhan helaeth o’r trydan ar gyfer y tŷ a’r bythynnod ac ati.

Felly yn amlwg mae’r cynllun yma wedi gweithio i Rhodri ac i filoedd o bobl sydd hefo paneli solar ar doeon eu tai. Pwy a ŵyr, efallai fe welwn mwy o’r paneli yma ar hyd a lled Cymru yn y dyfodol.

Fideo

Rhyngweithiol