Mae cyfnod y Nadolig yn amser inni dreulio amser hapus ac yn gyfnod o ddathliadau arbennig i nifer fawr o grefyddau a gwledydd ar draws y byd.
Dethlir Gŵyl Diwali gan yr Hindŵ sef “Deepavali” neu Gŵyl y Goleuni. Eleni yn 2021 fe ddethlir yr Ŵyl hon ar Tachwedd 4ydd. Dyma noson dywyllaf y calendr Hindŵ ac mae’n dynodi dechreuad newydd iddynt cyn y lleuad newydd nesaf. Yn yr India gwelir y dathliadau mwyaf lliwgar a chyffrous gan lawer yn cynnwys Sikhiaid a Bwdist Newar. Fel y Cristion yng Nghymru sy’n dathlu’r Nadolig neu enw arall, “Gŵyl y Geni”, gosodir addurniadau arbennig o gwmpas y tŷ a’r trefi a’r siopau dros y cyfnod hwn. Bydd coeden Nadolig i’w gweld ar bron pob aelwyd! Hefyd mae’r bobl yn bwyta prydau a bwydydd arbennig i ddathlu’r ŵyl. Mae’r Gŵyl y Goleuni neu Diwali yn ymestyn dros 5 diwrnod.
Yn draddodiadol byddwn yn bwyta twrci neu gig da pluog, cacen ffrwythau ‘Dolig wedi ei haddurno ag eisin gwyn, pwdin plwm, mins peis, losin a siocled! Fel ni, mae bwydydd traddodiadol gan bobl India. Byddant yn coginio a bwyta samosas, aloo Bonda, sooji Halwa, bhajis. Mae’n siŵr eich bod wedi clywed rhai o’r enwau, yma os ydych wedi ymweld â bwyty Indiaidd. Bydd y dynion a’r merched hefyd yn gwisgo dillad llachar wedi eu haddurno efo mwclis disglair ac o ddefnyddiau silc, siffon crêp a melfed. Bydd y dynion yn gwisgo’r kurta a dhoti.
Yn ystod y cyfnod yng Nghymru bydd cymunedau Cristnogol yn arfer mynychu capel neu eglwys i addoli ac i diolch i Dduw. Byddant yn canu carolau Nadolig yn y capel ac ar y strydoedd. Cynhelir Gŵyl y seren gannwyll, neu Cristingl yn yr eglwys. Edrychir ymlaen at dderbyn a rhoi anrhegion ac mae prysurdeb y paratoi dros gyfnod yr Adfent yn gyffrous iawn i blant a phobl. Thema o gariad yw’r ŵyl ac mae cyfle i wrando ar storïau a chwedlau am roi a derbyn ar draws y gwledydd. Bydd elusennau hefyd yn gwerthu cardiau i godi arian i bobl llai ffodus dros yr ŵyl. Arferiad yma yw ysgrifennu cardiau neu anfon negeseuon ffôn i gyfarch a dymuno’n dda. Disgwylir Siôn Corn, neu Santa Claus, Sant Nicolas alw heibio i roi anrhegion. Yn Rwsia Babwshca ddaw heibio. Mae gan bob gwlad ei henw ei hun ar Siôn Corn! Cliciwch ar y ddolen i wrando ar gân am y Nadolig wedi'i pherfformio gan Alys Williams. https://youtu.be/UNFvx0c2PdM
Beth yw Siôn Corn mewn ieithoedd eraill? Mewn rhai gwledydd nid Siôn Corn sy'n gadael anrhegion.
Beth am wneud ychydig o ymchwil i weld sut mae gwahanol wledydd yn dathlu.
|
Gwlad |
Enw |
|
Cymru |
Siôn Corn |
|
Gwlad Belg |
Père Noël |
|
Brasil |
Papai Noel |
|
Chile |
Viejo Pascuero (?Hen ddyn y Nadolig?) |
|
Tsieina |
Dun Che Lao Ren (?Hen ddyn y Nadolig?) |
|
Iseldiroedd |
Kerstman |
|
Ffindir |
Joulupukki |
|
Ffrainc |
Père Noël |
|
Yr Almaen |
Weihnachtsmann (?Dyn y Nadolig?) |
|
Hawaii |
Kanakaloka |
|
Hwngari |
Mikulas (Sant Nicolas) |
|
Eidal |
Babbo Natale |
|
Siapan |
Hoteiosho (duw neu offeiriad sy’n dod ag anrhegion) |
|
Norwy |
Julenissen (?corrach y Nadolig?) |
|
Gwlad Pwyl |
Swiety Mikolaj (Sant Nicolas) |
|
Rwsia |
Ded Moroz (?Taid Barrug?) |
|
Sweden |
Jultomten (?Browni’r Nadolig?) |
|
Prydain Fawr |
Father Christmas |
Dyma restr o gyfarchion Nadolig Llawen mewn ieithoedd eraill. Dewch i ddysgu beth yw Nadolig llawen mewn ieithoedd eraill ar draws y Byd
Mae'r golofn 'Ynganiad' yn eich helpu gyda'r geiriau
|
Iaith |
Nadolig Llawen |
Ynganiad |
|
Saesneg |
Merry Christmas |
Merry Christmas |
|
Cymraeg |
Nadolig Llawen |
Nadolig Llawen |
|
Tseineeg (syml) |
圣诞快乐 |
shèng dàn kuài lè |
|
Tseineeg (Traddodiadol) |
聖誕快樂 |
shèng dàn kuài lè |
|
Croateg |
Sretan Božić |
sray tan bow zic |
|
Tsieceg |
Vesele Vanoce |
vay say lay va no zay |
|
Daneg |
Glædelig Jul |
gled yule |
|
Iseldireg |
Vrolijk Kerstfeest |
vro le er kurst fest |
|
Ffineg |
Hyvää Joulua |
who va yole wa |
|
Ffrangeg |
Joyeux Noël |
zhwa yeu noh el |
|
Almaeneg |
Frohe Weinachten |
fro eh vine act en |
|
Groeg |
Kαλά χριστούγεννα |
ka la he stu ya na |
|
Eidaleg |
Buon Natale |
bwon na ta lay |
|
Japaneg |
メリークリスマス |
may ri ku ris su ma su |
|
Latfieg |
Priecīgus Ziemassvētkus |
pree eh see gus zee eh mess at kus |
|
Lithwaneg |
Linksmu Kalédu |
links moo ka lay do |
|
Norwyeg |
Gledelig Jul/God Jul |
gled yule/god yule |
|
Pwyleg |
Wesołych Świat |
ve so lic see at |
|
Portiwgaleg |
Feliz Natal |
fay leezh na tal |
|
Rwmaneg |
Crăciun Fericit |
cre chun fe ri chit |
|
Rwsieg |
С Рождеством |
s razh di est vom |
|
Slofac |
Vesele Vianoce |
vay say lay vee a no zay |
|
Slofeneg |
Vesel Božič |
vay sel bow six |
|
Sbaeneg |
Feliz Navidad |
fay leese na vee dad |
|
Swedeg |
God Jul |
god yule |
|
Tyrceg |
Mutlu Noeller |
moot loo no el eh |
Hysbysebion Nadolig - Ydyn nhw'n adlewyrchu gwir ysbryd y Nadolig?
Ar ddechrau mis Hydref mae'r siopau mawr ym Mhrydain ac ar draws y byd yn dechrau darlledu hysbysebion Nadolig.
Mae siopau'r stryd fawr ac archfarchnadoedd yn gwario miliynau ar hysbysebion Nadolig. Dyma'r cyfnod mwyaf prysur i siopau ac mae cystadleuaeth enfawr rhwng y cwmnïau i greu'r hysbyseb mwyaf trawiadol i dynnu gwylwyr i ymateb a phrynu cynnyrch o’r siopau neu’r archfarchnadoedd. Bellach mae nifer o'r hysbysebion yn ffilmiau mini sy'n dweud stori yn hytrach na dangos nwyddau sydd ar werth ar gyfer y Nadolig.
Beth am astudio a chymharu rhai o'r hysbysebion yma?
Hysbyseb Nadolig Sainsbury 2018. https://youtu.be/tvXBbsRU83Q
Hysbyseb Nadolig 2019. https://youtu.be/ak5HEPpubhk
Hysbyseb Nadolig John Lewis 2018 https://youtu.be/DShEAPKV0EU
Hysbyseb Nadolig John Lewis 2019. https://youtu.be/7xGW_M0O4xI
Hysbyseb Nadolig Aldi 2018. https://youtu.be/hv54YNpz0Ig
Hysbyseb Nadolig Aldi 2019 https://youtu.be/iezzZ3Ufv7I
Gwyliwch hysbyseb Nadolig 3 siop benodol sydd wedi bod yn cystadlu am yr anrhydedd i fod y ffilm neu'r hysbyseb mwyaf poblogaidd ac yn adlewyrchu gwir ysbryd y Nadolig.
Beth am drafod cynnwys y clipiau a rhai o'r negeseuon sy'n ymddangos yn y stori. Beth am gymharu hysbysebion 2018 gyda hysbysebion 2019? Pa hysbyseb yw'r un mwyaf poblogaidd?
Mae nifer hefyd yn cynnwys gwaith animeiddio ac effeithiau arbennig. Mae cwmni Aldi yn defnyddio'r un cymeriad bob blwyddyn sef 'Kevin the Carrot'. Mae wedi dod yn gymeriad poblogaidd iawn ymysg plant a phobl ifanc.
Tybed ydi’r hysbysebion yn adlewyrchu gwir ysbryd y Nadolig?
Ydych chi wedi meddwl erioed sut mae’r nadolig yn cael ei ddathlu ar draws y byd. Mae yna nifer o draddodiadau hen a newydd yn perthyn i wledydd Ewrop a thu hwnt. Dyma flas ar draddodiadau Ffrainc.
Mae plant yn Ffrainc yn aros i Père Noël ymweld â nhw ar noswyl Nadolig. Maent yn gadael eu hesgidiau glân wrth y lle tân i Père Noël eu llenwi gydag anrhegion. Byddant yn bwyta eu cinio “Reveillon De Noël” ar noswyl nadolig ac yn dymuno Joyeux Noël i’w gilydd.
Mewn rhai rhannau o Ffrainc mae traddodiad o fwyta 13 gwahanol bwdinau wedi eu gwneud o grwst, cnau a ffrwythau.
Yn rhannau o Ogledd Ddwyrain y wlad maent yn dathlu Diwrnod Sant Nicholas ar Ragfyr 6ed ac mae plant yr ardal honno yn rhoi esgidiau wrth y drws i Sant Nicholas eu llenwi gyda fferins ac anrhegion bychan.
Roedd traddodiad o osod coeden yn y tŷ mor gynnar a’r 14G yn Ffrainc.
Mae Fête des Lumières – Gŵyl y Goleuni yn cael ei gynnal yn ninas Lyon o gwmpas Rhagfyr 8fed bob blwyddyn. Mae’r traddodiad yn deillio nôl i 1852.
Chwiliwch am draddodiadau gwledydd eraill a chofnodwch eich canfyddiadau mewn tabl gydag enw’r wlad a’r traddodiad sy’n gysylltiedig â hi.
Cartref
Stryd yr Afon
Llanaber
07/12/2021
Annwyl deulu,
Mae hi bron yn gyfnod Nadolig ac rwy’n teimlo’n gyffrous iawn wrth edrych ymlaen at y cyfnod yma. Gan fy mod bob blwyddyn yn lwcus iawn yn derbyn llawer iawn o anrhegion, eleni fe hoffwn roi anrheg i blant llai ffodus a gwneud efo llai o bethau fy hun. Gobeithiaf bydd Dad yn gadael imi wario £8.00 o fy nghadw-mi-gei er mwyn prynu ambell degan i’w roi mewn bocs esgidiau a fyddai’n mynd i ferch yr un oed a fi. Enw’r elusen ydy Samaritan’s Purse.
Mae Operation Christmas Child (Samaritan’s Purse) yn awyddus i gasglu bocsus esgidiau fel anrhegion. Mae gen i rai teganau nad wyf yn ddefnyddio ac sydd fel newydd ac addas i’w rhoi yn y bocs. Hoffwn roi pêl tennis, doli glwt, pensiliau lliw, un o’m breichledau ac offeryn cerdd ynddo. Hoffwn, roi doli glwt fel un fi achos byddai merch 10 oed, yn hoffi’r tegan hwn.
Ond mae hyn hefyd yn golygu fod yn rhaid imi gael £5.00 mewn arian, i anfon y bocs.
Felly gofyn ydw i, os gwelwch yn dda, a fyddech yn fodlon fy helpu i anfon y bocs drwy’r elusen yma.
Diolch yn fawr am bopeth bob amser, Cariad mawr,
Caryl xxx