Mae bron pawb yn hoffi cyflymder! Efallai nad ydych chi’n hoffi mynd yn gyflym ar reid mewn ffair, ond dychmygwch y wefr o edrych ar rywbeth yn mynd yn gyflym, boed yn roced yn saethu i’r awyr, yn ffrind yn ennill ras yn y mabolgampau neu yn geir rasio ar drac fformiwla 1.
Un o’r pethau cyflymaf yn y bydysawd yw golau. Mae golau yn trafaelio ar gyflymder o thua 186,270 milltir yr eiliad. Golyga hyn, er bod yr haul tua 93,000,000 o filltiroedd i ffwrdd o’r Ddaear mae ei golau yn cyrraedd ein llygaid ni mewn 8 munud ac 20 eiliad.
Dyma restr o rai o’r pethau cyflymaf yn y byd:
Usain Bolt – Fe sy’n dal record y byd am redeg 100m. Rhedodd y pellter yma mewn 9.58 eiliad yn 2009.
SSC Tuatara – Yn 2020 cyrhaeddodd y car yma gyflymder o 331 milltir yr awr! Gan ei fod mor gyflym rhaid defnyddio system gamerâu i helpu gyda’r llywio.
Llewpart hela – Mae’n gallu rhedeg hyd at 70 milltir yr awr. Mae pysgod hwyl yn gallu nofio hyd at yr un cyflymder sy’n eu gwneud nhw'r pysgod mwyaf chwim yn y môr.
Gwalch Peregrine – Dyma aderyn sy’n gallu hedfan ar gyflymder o 200 milltir yr awr, golyga hyn mai dyma’r anifail cyflymaf yn y byd.
Tornado yn Oklahoma – Cyrhaeddodd gwyntoedd y tornado yma 286 milltir yr awr ar Fai'r 3ydd 1999. Dyma’r darlleniad uchaf erioed ar gyfer gwynt.
Sleid ddŵr – Ceir y sleid ddŵr cyflymaf ym Mrasil. Mae’r sleid yn 41 medr o uchder a bydd pobl yn cyrraedd cyflymder o 65 milltir yr awr arni.
Cofiwch ddarllen a dysgu fwy am y pethau cyflym yn ein byd ni yn yr erthygl yma.
Camerâu Cyflymder
Ydych chi'n adnabod rhywun sydd wedi cael ei ddal gan gamera cyflymder? Mae dros filiwn a hanner o yrwyr yn cael eu dal bob blwyddyn.
Beth yw pwynt camerâu cyflymder?
Maen nhw'n cael eu defnyddio fel bod mwy o gyrwyr yn cadw at derfynau cyflymder. Os yw gyrwyr yn gwneud hyn, mae llai o ddamweiniau'n digwydd, ac os oes damwain, mae llai o bobl yn cael anafiadau difrifol neu'n cael eu lladd.
Er enghraifft, mae'r Gymdeithas Frenhinol dros Atal Damweiniau'n rhoi'r ystadegau hyn:
Faint o yrwyr sy'n goryrru?
Yn ôl ystadegau'r llywodraeth, mae 58% yn torri'r terfynau cyflymder ar ffyrdd 30mya. Mae 57% yn torri'r terfyn cyflymder ar draffyrdd (70mya).
Ydy pawb o blaid camerâu cyflymder?
Mae tri chwarter y gyrwyr sy'n aelodau o'r AA (cymdeithas foduro) o blaid camerâu cyflymder. Dadl y rhai sydd yn erbyn y camerâu yw eu bod nhw'n cael eu defnyddio i wneud arian yn unig.
Gwallt ac ewinedd
Pa mor gyflym mae'r gwallt a'r ewinedd yn tyfu?
Gwallt
Ar gyfartaledd, mae gwallt pobl yn tyfu 1.25 centimetr y mis, sydd tua 15 centimetr y flwyddyn. Mae'n dibynnu ar sawl peth, er enghraifft, eich oed, a pha mor iach ydych chi. Y gwallt ar gorun eich pen sy'n tyfu gyflymaf.
Ewinedd
Dyma rai ffeithiau diddorol am ewinedd:
Sut mae cael eich ewinedd i dyfu'n gynt:
Traeth Pentywyn
Mae traeth Pentywyn wedi cael ei ddefnyddio er mwyn ceisio torri sawl record byd. Erbyn y 1920au penderfynwyd nad oedd ffyrdd na thraciau yn ddigon addas ar gyfer ceisio torri record byd ar gyfer cyflymder ar y tir. Wrth edrych ar lawer o opsiynau eraill penderfynwyd fod Traeth Pentywyn yn berffaith gan ei fod yn hir ac yn wastad.
Y person cyntaf i wneud hynny oedd Malcolm Campbell. Ar y 25ain o Fedi 1924 torrodd record cyflymder ar y tir drwy deithio 146.16 milltir yr awr yn ei gar Bluebird.
Torrwyd y record byd yma bedair gwaith rhwng 1924 a 1927, ddwywaith gan Campbell a dwywaith gan y Cymro J G Parry-Thomas dwywaith. Ar ei dro olaf yn ceisio torri’r record byd unwaith eto bu farw J G Parry-Thomas yn ei gar o’r enw Babs.
Yn Ebrill 2019 torrodd Zef Eisenberg y record ar ei feic Suzuki Hayabusa gyda chyfartaledd o 182.4 milltir yr awr.
Beth am fynd i ymchwilio i hanes Zef Eisenberg a gwylio fideo o’i gamp aruthrol?
Llong ofod Cassini a Virgin Galactic
Ers canrifoedd, mae pobl wedi breuddwydio am adael y Ddaear a theithio drwy’r gofod i fydoedd eraill.
Yn ystod y 60 mlynedd ddiwethaf, mae llawer o rocedi a lloerennau wedi eu hanfon i fyny i’r gofod i gyfeiriad pob un o blanedau’r Bydysawd, asteroidau a chomedau. Hyd yn hyn, mae tua 500 o bobl wedi teithio i’r gofod a 12 ohonyn nhw wedi cerdded ar y lleuad!
Cassini-Huygens
Cafodd llong ofod Cassini-Huygens ei gyrru i fyny i’r gofod o Fflorida ar y 15fed o Hydref, 1997. Er mai pedair blynedd oedd hyd y daith i’r gofod i fod, bu’n teithio o gwmpas y gofod am 20 mlynedd. Wrth deithio i gyfeiriad y blaned Sadwrn, pasiodd y llong ofod heibio i Fenws, y Ddaear, asteroid 2685 Masursky ac Iau.
Virgin Galactic
Perchennog cwmni Virgin yw Richard Branson a’i syniad e yw Virgin Galactic. Dywedodd mai ei fwriad yw:
‘creu diwydiant llongau gofod newydd sbon sy’n addas ar gyfer yr unfed ganrif ar hugain, a fydd yn agor y gofod i bawb – ac yn newid y byd, er gwell. O’r gofod, gallwn gael perspectif newydd ar bopeth.’
Y VSS UNITY oedd llong ofod gyntaf Virgin Galactic.
Ar y 11eg o Orffennaf 2021 gwireddodd Richard Branson ei freuddwyd oes. Teithiodd i ymyl gofod a phrofi’r teimlad o arnofio heb ddisgyrchiant. Fe ddywedodd ei fod wedi breuddwydio am fynd i’r gofod ers ei blentyndod a bod y profiad o weld y ddaear o’r gofod yn hollol hudolus.
Cerdyn gwybodaeth
